Relikwiarz Grunwaldzki po konserwacji wrócił do Sandomierza

Relikwiarz Drzewa Krzyża Świętego zwany „Grunwaldzkim” po konserwacji w Krakowie powrócił pod koniec stycznia do Sandomierza i jest prezentowany w Domu Długosza.W przekazaniu ordynariuszowi sandomierskiemu Relikwiarza Grunwaldzkiego obok grona konserwatorów udział wzięli dyrektorzy Zamku Królewskiego na Wawelu. Podpisany został pamiątkowy dokument, który umieszczono wewnątrz relikwiarza w przygotowanej specjalnie srebrnej oprawie, wykonanej przez konserwatora prowadzącego Piotra Galanta. Bp Krzysztof Nitkiewicz umieścił w nim ponownie relikwie Drzewa Krzyża Świętego

Zdaniem prof. Jana Ostrowskiego, dyrektora Zamku Królewskiego na Wawelu, odnowiony krzyż relikwiarzowy z Sandomierza należy do najwspanialszych i niewątpliwie będzie jednym z najbardziej interesujących eksponatów – trofeów grunwaldzkich na wielkiej wystawie jubileuszowej, która odbędzie się 15 lipca br. w Krakowie z okazji obchodów 600. rocznicy bitwy pod Grunwaldem.

Renowacja Relikwiarza Drzewa Krzyża Świętego rozpoczęła się w listopadzie zeszłego roku w krakowskiej pracowni konserwacyjnej. Okazją do niej stały się obchody 600. rocznicy bitwy pod Grunwaldem w regionie świętokrzyskim, które rozpoczną się 16 maja. Wcześniej jednak sandomierzanie będą oglądać relikwiarz w liturgicznym wprowadzeniu do bazyliki katedralnej w czasie wielkiego postu.

Sandomierski relikwiarz ze szczątkami Drzewa Krzyża Świętego wykonany został dla ks. Mikołaja Wolwelińskiego, proboszcza kościoła św. Katarzyny w Brodnicy. Część górna relikwiarza pochodzi z ok. 1370 roku i powstała w złotniczych pracowniach nadreńskich. Dolna część: stopa i nodus kapliczkowy powstała w XV-wiecznych warsztatach krakowskich z fundacji jagiellońskiej, o czym świadczą m.in. herby. Pierwotnie relikwiarz był nasadzany na drzewiec i noszony w procesjach.

Król Władysław Jagiełło zastał relikwie po grunwaldzkiej bitwie na zamku Brodnickim. Wówczas to powierzył je pieczy wojewody sandomierskiego, a rok później ofiarował osobiście, wg Jana Długosza, kolegiacie sandomierskiej, która odgrywała wówczas szczególną rolę w Królestwie. Niektóre źródła podają, że odbywało się w niej wówczas nabożeństwo dziękczynne, podobnie do tych w katedrze wawelskiej.

Relikwiarz przechowywany był przez wieki w skarbcu Kapituły Kolegiaty Sandomierskiej, a obecnie katedry sandomierskiej. Był niesiony w procesji na wejście podczas wizyty apostolskiej Sługi Bożego Jana Pawła II w Sandomierzu w 1999 r.

Andrzej Piskulak