Dary z USA dla Muzeum Narodowego

Broń palna, mundury, książki i ryciny należące do rodziny generała Juliusza Zulaufa, który dowodził 2 Dywizją Piechoty Legionów w Kielcach, trafiły do Muzeum Narodowego. To druga część cennych darów przekazanych przez córkę słynnego legionisty.Kolejne dary przywieziono do Polski kilka dni temu prezydenckim samolotem, gdy Aleksander Kwaśniewski wracał do kraju z Kalifornii. W przygotowaniu wysyłki uczestniczyli pracownicy Konsulatu RP w Los Angeles oraz Bogusław Winid, ambasador RP w Waszyngtonie. Wczoraj trafiła do Kielc.

– Największą wartość ma broń palna, w tym dwa pistolety vis oraz karabiny mauzer produkowane przed II wojną światową w zakładach w Radomiu – ocenia dr Jan Główka z Muzeum Narodowego. – Na broń czekaliśmy długo, bo w 2002 roku, kiedy wysyłano pierwszą część daru, nie udało się uzyskać zezwolenia na jej wywóz – tłumaczy.

Pozostałą część przesyłki stanowią m.in. 72 książki o tematyce militarnej pochodzące głównie z niemieckich wydawnictw, duży zbiór grafik Stanisława Mrożewskiego, karykatury dowódców legionowych i archiwalne druki, takie jak „Gazeta Rządowa” z 1794 roku.

Znaczną część kolekcji stanowią pamiątki rodziny generała Zulaufa, m.in. kurtka mundurowa jego córki Ireny Ney-Bigo, którą nosiła w Palestynie w 1943 podczas nauki w Szkole Wojskowej 2. Korpusu gen. Andersa.

– Warto zwrócić uwagę na papierośnicę, którą w 1937 roku generał Zulauf dostał w prezencie od swoich podoficerów, kiedy wyjeżdżał z Kielc do Lwowa – dodaje dr Główka.

Wszystkie nowe eksponaty będą teraz poddane konserwacji i dokładnemu opisowi. Wiele z nich prawdopodobnie trafi do Muzeum Historii Kielc, które w przyszłym roku ma zostać otwarte w zabytkowej XIX-wiecznej kamienicy przy ul. Leonarda. Muzealnicy szacują, że nowe dary będzie można oglądać na wystawie na początku 2007 roku.

W 2002 roku dzięki Irenie Ney-Bigo do Muzeum Narodowego trafiły zdjęcia przedstawiające m.in. budowę Domu Przysposobienia Wojskowego i Wychowania Fizycznego im. Marszałka Józefa Piłsudskiego, zwanego Domem Legionów (obecnie WDK). Widać na nich gen. Zulaufa wizytującego budowę w towarzystwie gen. Michała Tokarzewskiego-Karaszewicza. Są również fotografie z wizyty prezydenta Ignacego Mościckiego w koszarach 2. Pułku Artylerii Lekkiej Legionów na Stadionie, a także z uroczystości poświęcenia sztandaru 2. PAL z udziałem marszałka Edwarda Rydza-Śmigłego.

Juliusz Zulauf

Urodził się 20 sierpnia 1891 roku we Lwowie. Kiedy miał 18 lat, wstąpił do Związku Walki Czynnej i Związku Strzeleckiego we Lwowie. 1 września 1914 roku zgłosił się do Legionów. Ranny w lipcu 1916 roku, trafił do rosyjskiej niewoli. Rok później uciekł i ponownie znalazł się w Legionach. Bronił Lwowa, walczył na froncie bolszewickim. W październiku 1919 roku objął dowództwo garnizonu Radom. Potem był dowódcą 2. Dywizji Piechoty Legionów w Kielcach.

To on był pomysłodawcą budowy Domu Legionów (obecnie WDK). We wrześniu 1939 roku dowodził obroną Pragi. Kawaler Virtuti Militari IV i V stopnia. Zmarł w 1943 roku w obozie dla jeńców wojennych Murnau w Bawarii. Pamiątki po generale Zulaufie przekazała kieleckiemu muzeum jego córka Irena.

Paweł Słupski Gazeta Wyborcza