20 lat Galerii Sztuki Zielona

Galeria Sztuki „Zielona” obchodzi w tym roku 20-lecie – z tej okazji zorganizowano wystawę jubileuszową, w czasie której podziwiać będzie można zdjęcia wielu regionalnych artystów.Wiemy od dawna, że prawdziwe życie sztuki zaczyna się od spotkania z odbiorcą. Jej jednostkowy odbiór jest jednak bardzo zróżnicowany i zależy nie tylko od rangi artystycznej wartości dzieła, ale też od upodobań i estetycznej świadomości odbiorcy. Poszczególne dziedziny twórczości artystycznej ponadto wymagają odpowiednich warunków do ich optymalnej prezentacji. Nie wszystkie też artystyczne realizacje w jednakowym i dostatecznym stopniu dają się powielać, reprodukować, a tym samym upowszechniać w ich prawdziwej, zbliżonej do oryginału formie. Stratą dla poezji w jakiejś części jest to, że czytamy ją w edycjach książkowych, zamiast słuchać jej w autorskiej czy aktorskiej recytacji. Niedosyt również odczuwamy, słuchając nawet dobrego nagrania arcydzieł muzycznych, gdyż nie dorównuje ono specyfice przeżycia estetycznego dostępnego nam podczas słuchania w dobrym wykonaniu filharmonicznym. Dzieła sztuki plastycznej nie zastąpią nawet najlepsze reprodukcje, podobnie jak przeczytanie dramatu literackiego nie da właściwego wyobrażenia o spektaklu teatralnym. Świadomość tego przyświecała od pokoleń wrażliwym i doceniającym wartości sztuki ludziom, organizującym publiczne jej życie. Mieli oni także wiedzę, że w procesie edukacji społecznej, szczególnie szkolnej, zazwyczaj nie było zbyt wiele czasu i miejsca dla wyższych form kultury, a sztuki w szczególności. I w tej materii, pomimo licznych modyfikacji, niewiele się zmieniło.

Wiemy, że estetyczna edukacja i wychowywanie przez sztukę powinny być istotne w budowaniu i poszerzaniu abstrakcyjnego myślenia, wyższej formy świadomości. Dlatego stosownie do swoich czasów szukano i poszukuje się dziś dodatkowych miejsc dla publicznego życia sztuki. Od wielu pokoleń tworzono instytucje ochrony i upowszechniania sztuki, m. in.: muzea i galerie sztuki (pośród nich przypomnieć trzeba XIX – wieczne Towarzystwa Zachęty Sztuk Pięknych, w okresie międzywojennym – Instytuty Propagandy Sztuki, a po wojnie jedyny w swoim rodzaju i wzorcowy dla upowszechniania sztuk plastycznych system galerii – Biura Wystaw Artystycznych), które do dzisiaj, modyfikując kształty organizacyjne i merytoryczne, przybierając różne formy nazewnicze, w istocie swej pozostają najważniejszymi miejscami publicznego życia sztuki żywej.

Dwadzieścia lat temu powstała Galeria „Zielona” w Busku-Zdroju jako filia kieleckiego BWA.
Powołano ją między innymi dzięki szczerym chęciom i odwadze tworzenia nowego władz miejscowych: burnistrza miasta Stefana Komendy, Adolfa Masłowskiego – ówczesnego wiceszefa Gminy, Wiesławy Serafin – zawiadującej sferą kultury i dyr. biblioteki Jarosława Firleja, a także przychylności byłych władz wojewódzkich, szczególnie Janusza Modzelewskiego – dyrektora Wydziału Kultury Urzędu Wojewódzkiego w Kielcach – oraz licznego grona wspierających tę ideę.

Przekazano na działalność Galerii odrestaurowaną przedwojenną willię „Polonia” usytuowaną w centrum miasta przy reprezentacyjnej Alei Mickiewicza. Wejście, schodami wprost z ulicy przez stylowy ganek, prowadzi do pięciu sal wystawowych o powierzchni około 200 m2. Naturalne oświetlenie oraz zachowany historyczny układ wnętrza stwarza niecodzienną atmosferę ziemiańskiego dworku dla prezentacji sztuki współczesnej.

Od początku organizacją Galerii zajął się Bogdan Ptak, który od tego czasu nadaje jej organizacyjne i artystyczne oblicze, łącząc prezentacje prac wybitnych artystów, głównie z Polski z miejscowym środowiskiem twórczym (tu między innymi prezentowali swoje prace: Stanisław Baj, Marzena Balewska, Małgorzata i Stanisław Bałdygowie, Grzegorz Bednarski, Jan Burnat, Marian Czapla, Edward Dwurnik, Janusz Dziurawiec, Ryszard Gancarz, Stanisław Gierada, Ryszard Gieryszewski, Marian Gromada, Zbylut Grzywacz, Roman Harajda, Krzysztof Jackowski, Wacław Jagielski, Krzysztof Kędzierski, Zbigniew Kowalewski, Lilla Kulka, Stefan Maj, Stanisław Mazuś, Lucjan Mianowski, Andrzej Mleczko, Eugeniusz Molski, Henryk Papierniak, Paweł Pierściński, Andrzej Płoski, Irena Popiołek, Stanisław Rodziński, Henryk Rogoziński, Dorota i Marek Sakowie, Marek Sapetto, Jacek Sroka, Henryk Starikiewicz, Barbara Szubińska, Stanisław Tabisz, Janusz Trzebiatowski, Wiesław Turno, Jan Walasek, Arkadiusz Waloch, Marek Wawro, Anna Wojdała-Markowska).
Wystawa obecna, odwołująca się do zbiorów własnych kieleckiego i buskiego BWA, unaoczniła, jak szeroki wachlarz jakości artystycznych zaprezentowali twórcy eksponowanych w buskiej galerii prac, a także to, jaki ogrom wysiłku organizacyjnego i pomysłowości wystawienniczej dołożył B. Ptak do swej pasji życiowej, jaką jest dla niego prawdziwa sztuka i jej życie publiczne w prowadzonej przez siebie Galerii. Pomagały mu w tym wytrwale Halina Kułagowska do 2004 roku i Tamara Maj. Ich wspólna i jakże efektywna praca ma szczególne znaczenie w uzdrowiskowym Busku, gdzie spotkanie kuracjuszy z całego świata z dobrą polską sztuką może owocować nie tylko szczególnymi przeżyciami artystycznymi, sentymentalnymi powrotami „do wód”, spotkaniami Polonusów, ale również skuteczniejszym włączaniem naszej twórczości w europejski obieg kultury artystycznej. Jakże ważne jest w tym kontekście zauważenie i odpowiednie wyeksponowanie tego, co jawi się jako artystycznie cenne i autentyczne w polskiej, świętokrzyskiej, kieleckiej i buskiej ziemi. Nie przypadkiem Galeria „Zielona” artystyczne życie rozpoczęła prezentacją twórczości Leszka Kurzei, który swym malarstwem niejednokrotnie wyrażał niepowtarzalność piękna naturalnego i kulturowej specyfiki tej nadnidziańskiej ziemi. Nie sposób było również pominąć twórczości miejscowych autorów: Zbigniewa Kowalewskiego, Leszka Kurzei, Marka Wawro, Tamary Maj, Piotra Kalety, Bogdana Władysława Kowalczyka i szefa galerii Bogdana Ptaka, ale też autorów z Kielc i regionu jak również znamienitych osobowości twórczych z Polski. W sumie w buskiej Galerii BWA „Zielona” zorganizowano na przestrzeni dwudziestu lat istnienia 286 wystaw autorskich i zbiorowych prezentacji. Towarzyszyły im nasycone refleksją o sztuce katalogi wystaw i spotkania autorów prac i wystaw z publicznością. W czasie trwania wystaw sale galerii udostępnia się do prowadzenia lekcji przez nauczycieli wychowania plastycznego ze szkół podstawowych i średnich, a zajęcia takie wspomaga się przez instruktora programowego Galerii. Odbywają się również zajęcia w ramach spotkań kółka plastycznego z artystami wystawiającymi swoje prace. Ponadto w ramach edukacji estetycznej przyszłych twórców odbiorców sztuki Galeria organizuje konkursy i przeglądy prac plastycznych młodzieży szkolnej. Aktywność artystyczną Galerii wspiera prasa, radio i telewizja, co przyciąga wielu nowych miłośników sztuki i bywalców. Dotychczasowa działalność artystyczna Galerii została udokumentowana w formie cyfrowego zapisu fotograficznego i filmowego. Tak bogata działalność artystyczna była możliwa dzięki owocnej współpracy z macierzystym BWA w Kielcach oraz z Buskim Samorządowym Centrum Kultury, ze Związkiem Polskich Artystów Plastyków, ze Związkiem Polskich Artystów Rzeźbiarzy, z Polskim Stowarzyszeniem Edukacji Plastycznej, Ogólnopolskim Stowarzyszeniem Twórczym „Wiklina” oraz z galeriami sztuki w całej Polsce.

Ad multos annos!

Marian Rumin