Honorowi dawcy życia

Świętokrzyskie krwiodawstwo obchodzi swoje 50-lecie. Trudno uwierzyć, ale początki były takie, że dawców – i to prawie wyłącznie płatnych – kierowano do szpitali, by tam oddawali krew bezpośrednio „z żyły do żyły”.Tak naprawdę pierwsze placówki służby krwi powstały na przełomie lat 1951 i 1952 – nowo powołany Instytut Hematologii zorganizował w województwie kieleckim dwie Stacje Krwiodawstwa w Kielcach i Radomiu. Obie zatrudniały po około 30 osób personelu, zajmowały się rekrutacją praktycznie tylko płatnych dawców. Aż do połowy lat sześćdziesiątych dość często byli oni kierowani do szpitali, by bezpośrednio oddawali krew „z żyły do żyły”.

– Przełomem stała się jesień 1956 roku, gdy w czasie rewolucji węgierskiej na apel Węgierskiego i Polskiego Czerwonego Krzyża kilka tysięcy ludzi oddało bezpłatnie krew – przypomniał prowadzący uroczystości Wit Hamera. – Do Stacji kieleckiej zgłosiło się wtedy trzysta pięćdziesiąt osób.

Według Mariana Partyki, wieloletniego dyrektora Stacji Krwiodawstwa i prezesa Zarządu Wojewódzkiego PCK w Kielcach, najlepszy klimat dla honorowego krwiodawstwa zaistniał w latach osiemdziesiątych.

– Kluby Honorowych Dawców Krwi były chlubną wizytówką wielu zakładów pracy i szkół – wspomina prezes. – Powstało ich 104, zrzeszały 6800 dawców. Teraz jest ich o połowę mniej, ponieważ upadło wiele zakładów pracy, ograniczono uprawnienia krwiodawców, doszło do rozbicia ruchu krwiodawstwa honorowego. Z PCK odeszło wiele klubów i ofiarnych krwiodawców do HDK RP.

Z okazji jubileuszu kilkudziesięciu lekarzy, działaczy PCK opiekunów szkolnych kół, prezesów zakładowych klubów, pracowników stacji krwiodawstwa uhonorowano wczoraj w Kielcach państwowymi odznaczeniami (honorowi dawcy krzyże zasługi otrzymali już wcześniej). Między innymi Złoty Krzyż Zasługi wręczono Jerzemu Stalmasińskiemu – dyrektorowi Rejonowego Centrum Krwiodawstwa i Krwiolecznictwa w Kielcach oraz dr Marii Krukowskiej-Skibie – długoletniemu kierownikowi Oddziału Terenowego RCKiK w Sandomierzu i prezesowi Zarządu Rejonowego PCK w Sandomierzu.

Rozstrzygnięto także konkurs na najaktywniejszą „krwiodawczo” gminę. Tradycyjnie zwyciężyła i zdobyła Puchar Marszałka gmina Strawczyn, gdzie 347 krwiodawców oddało 156 litrów krwi. Rekordzistami okazały się także: Sobków (100 litrów, 222 dawców), Ostrowiec (63 litry, 141 dawców), Daleszyce (60 litrów, 133 dawców). W sumie w wakacyjnej akcji wzięło udział 17 gmin, a 1255 krwiodawców oddało 564 litrów krwi.

(bas) Słowo