Polka współodkrywcą nowej cząstki
Wyniki badań wskazujących na istnienie nowej cząstki materii opublikował międzynarodowy zespół fizyków w prestiżowym czasopiśmie naukowym „Physical Review Letters”. Wśród badaczy jest Polka – dr Izabella Zychor z Instytutu Problemów Jądrowych (IPJ) w Świerku.Wszystkie znane hiperony można opisać jako stany związane trzech kwarków (składników tworzących protony, neutrony i hiperony). Żaden ze znanych modeli trzykwarkowych nie przewiduje jednak istnienia hiperonu odkrytego przez Zychor i grupę 12 naukowców z różnych krajów.
Badaczka sugeruje, że struktura hiperonu może odpowiadać „egzotycznemu” stanowi materii. Jeśli odkrycie zostanie potwierdzone, przyczyni się do dalszych poszukiwań nowego rodzaju materii – jej pięciokwarkowego stanu.
Zychor zastrzega jednak, że za wcześnie jeszcze na świętowanie odkrycia. – Dowody istnienia nowego hiperonu są wprawdzie silne, należy je jednak zweryfikować w dalszych eksperymentach i zbadać własności nowej cząstki – podkreśla.
Do lat czterdziestych XX wieku uważano, że lista elementarnych składników materii kończy się na protonach, neutronach i elektronach. Wtedy naukowcy zaczęli odkrywać nowe cząstki, które nazwali hiperonami. Hiperony, podobnie jak protony i neutrony, składają się jednak z jeszcze mniejszych od nich kwarków.
Przez ostatnie 50 lat odkryto kilkaset nowych hiperonów. Badacze potrafią wytwarzać je w warunkach laboratoryjnych, zderzając ze sobą odpowiednio rozpędzone cząstki, m.in. protony lub elektrony.
Takie doświadczenia prowadzone są również w Instytucie Fizyki Jądrowej w niemieckim Juelich. Znajduje się tam synchrotron COSY – urządzenie przyspieszające protony do prędkości większej niż 0,9 prędkości światła. Badania dr Zychor polegają na porównywaniu takich eksperymentów ze specjalnym modelem komputerowym.