Jubileusz Muzeum Narodowego
Wielki koncert w Filharmonii Świętokrzyskiej, pokaz sztucznych ogni, sesje naukowe i wykłady – to wszystko z okazji jubileuszu 95 lat Muzeum Narodowego w Kielcach. Uroczystości potrwają trzy dni. 8 października w pałacu biskupów krakowskich będzie część oficjalna – odznaczenia i spotkania przy muzyce. Na 9 października Muzeum Narodowe przygotowało niespodziankę dla mieszkańców miasta. O godz. 19 w Filharmonii Świętokrzyskiej odbędzie się uroczysty koncert jubileuszowy.Dyrekcja filharmonii zapowiada nietypowy, barokowy repertuar specjalnie dobrany do charakteru jubileuszu. Usłyszymy „Muzykę na wodzie” oraz „Muzykę ogni sztucznych” Haendla oraz „Jesień” z „Czterech pór roku” Vivaldiego. Kontynuacją tego wieczoru będzie niezwykły pokaz sztucznych ogni na placu przed KCK.
Historia Muzeum Narodowego w Kielcach 1908-2003
Początki kieleckich zbiorów sięgają 1. poł. XIX w., gdy w mieście powstała geologiczna kolekcja Akademii Górniczej oraz kolekcje przyrodnicza i geologiczna Szkoły Wojewódzkiej, posiadającej nieomal całkowity komplet minerałów krajowych oraz muzeum i bibliotekę. W latach 1846-1858 Tomasz Zieliński, naczelnik powiatu kieleckiego, zgromadził w swoim domu przy ul. Zamkowej wspaniałe przykłady: malarstwa europejskiego, ryciny, rzemiosło artystyczne, zbiory numizmatyczne i rzeźbę. Nie zabrakowało też pamiątek historycznych, przedmiotów związanych z osobami: Tadeusza Kościuszki, księcia Józefa Poniatowskiego i hetmana Stefana Czarnieckiego. Po śmierci T. Zielińskiego, pierwszy w Kielcach zbiór o charakterze wielodziałowego muzeum uległ rozproszeniu. Również w XIX w. powstała w Kielcach kolekcja rodziny Jarońskich (kobierce, makaty, ceramika, wyroby metalowe), zapoczątkowana przez Mieczysława Jarońskiego – siostrzeńca Ludwiki Gropplerowej, żony Henryka Gropplera, przemysłowca przebywającego w Stambule.
W 1908 r. utworzono w Kielcach Muzeum Polskiego Towarzystwa Krajoznawczego, kierowane przez Tadeusza Szymona Włoszka, weterana powstania styczniowego, gromadzącego eksponaty: przyrodnicze, geologiczne, archeologiczne i historyczne, zgodnie z zasadami ruchu regionalistycznego powstającego w Królestwie Polskim. W 1936 r. Muzeum Świętokrzyskie PTK pod kierunkiem Sylwestra Kowalczewskiego zorganizowało w Warszawie Wystawę Świętokrzyską, prezentującą dorobek regionu. Natomiast w 1938 r. w płd.-zach. części parteru kieleckiego pałacu (siedzibie Urzędu Wojewódzkiego 1919-1939 i 1945-1971) powstało Sanktuarium Marszałka Józefa Piłsudskiego i Muzeum Legionów, propagujące legionową przeszłość miasta. Tuż przed II wojną światową zainicjowano powołanie Muzeum Polskiej Organizacji Wojskowej Ziemi Kieleckiej i koncepcję budowy siedziby Muzeum Świętokrzyskiego.
W czasie II wojny światowej zbiory uległy częściowemu rozproszeniu. Zachowały się jedynie cenne archiwalia dokumentujące m.in. okres powstań narodowych, lata I wojny światowej i Drugiej Rzeczypospolitej.
Powojenne dzieje kieleckiego muzealnictwa do 1950 r. były związane ze zbiorami przedwojennego Muzeum Świętokrzyskiego. Komitet Organizacyjny Muzeum Regionalnego w Kielcach, kontynuujący przedwojenne tradycje, przejął część zespołu kamienic przy Rynku, a pierwszym dyrektorem muzeum został Juliusz Nowak Dłużewski, później w 1947 r. Edmund Massalski – przyrodnik i krajoznawca, który po upaństwowieniu muzeum w 1950 r. rozszerzył jego działalność, organizując ekspozycje z zakresu: historii, historii sztuki, archeologii i przyrody. Muzeum wzbogaciło swoje zbiory, przejmując tzw. dobra podworskie, które stały się zalążkiem galerii malarstwa polskiego. W latach 1961-2002 (z 4-letnią przerwą; w tym czasie dyrektorem był historyk Krzysztof Urbański) dyrektorem naczelnym muzeum był historyk sztuki – Alojzy Oborny. Za jego dyrekcji Muzeum Świętokrzyskie otrzymało w 1971 r. do dyspozycji pałac biskupów krakowskich, a w 1975 r. uzyskało tytuł Muzeum Narodowego. W nowej siedzibie – wczesnobarokowym pałacu ufundowanym przez biskupa chełmińskiego i krakowskiego, kanclerza wielkiego koronnego Jakuba Zadzika – zorganizowano stałą ekspozycję wnętrz XVII-XVIII w., a w 1998 r. otwarto Galerię malarstwa polskiego i sztuki zdobniczej.
Muzeum Narodowe w Kielcach aktualnie jest placówką wielodziałową; ma także dwa znaczące oddziały – Muzeum Lat Szkolnych Stefana Żeromskiego w Kielcach i Muzeum Henryka Sienkiewicza w Oblęgorku. Szczyci się również stała wystawą pt. Dawne uzbrojenie europejskie i wschodnie oraz przywróconym społeczeństwu Kielc w 1990 r. Sanktuarium Marszałka Józefa Piłsudskiego.
Prof. dr hab. Krzysztof Urbański
Dyrektor Muzeum Narodowego w Kielcach
zaprasza na uroczystości jubileuszowe
8 października
CMENTARZ STARY W KIELCACH
godz. 11.00 – złożenie kwiatów na grobie Tadeusza Szymona Włoszka
PAŁAC BISKUPÓW KRAKOWSKICH
godz. 12.00 Uroczystości jubileuszowe
– powitanie gości i wystąpienia
– wręczanie odznaczeń, wyróżnień i listów gratulacyjnych
– spotkanie przy muzyce i kawie
godz. 14.00
– zwiedzanie wystawy Karol Hiller 1891-1939. Nowe widzenie
9 października
KIELECKIE CENTRUM KULTURY
Sesja naukowa Region Świętokrzyski w badaniach muzealnych
godz. 9.20 Otwarcie konferencji i powitanie gości
godz. 9.30-11.00
Krzysztof Urbański, Społeczność żydowska w Kielcach
Jan Główka, Wystawa historyczna „Dzieje Kielc” – mit czy rzeczywistość
Elżbieta Podpłońska, Darczyńcy a rodowód księgozbioru kieleckiego muzeum
Anna Kwaśnik-Gliwińska, Ceramika ćmielowska w zbiorach Muzeum Narodowego w Kielcach
Marta Pieniążek-Samek, Fundacje artystyczne mieszkańców Kielc w XVII-XVIII w.
Elżbieta Jeżewska, Rafał Hadziewicz – przed wystawą
godz. 11.00 -11.15 przerwa – poczęstunek
godz. 11.15-12.45
Iwona Rajkowska, Kielecka sztuka po 1945 r. w zbiorach kieleckiego muzeum
Zygmunt Włodzimierz Pyzik, Powstanie, działalność i dorobek Działu Archeologii Muzeum Narodowego w Kielcach
Janina Skotnicka, Region Świętokrzyski w badaniach etnograficznych Muzeum Narodowego w Kielcach
Tadeusz Kosiński, Kielce na legionowym szlaku
Krzysztof Myśliński, Budownictwo muzealne na Kielecczyźnie w XIX i XX w.
Włodzimierz Dubiel, Ścieżka regionalna w pracy oświatowej kieleckiego muzeum
godz. 19.00 Koncert jubileuszowy
– Muzyka na wodzie i Muzyka sztucznych ogni G. F. Haendla, Cztery pory roku: Jesień A.Vivaldi w wykonaniu Filharmonii Świętokrzyskiej pod dyrekcją Stanisława Gałońskiego
godz. 20.30 Pokaz sztucznych ogni na placu przed KCK
pes Gazeta Wyborcza